Groznica Zapadnog Nila (GZN) je virusno oboljenje, koje se na ljude i životinje prenosi ubodom zaraženog komarca. Uzročnik je virus groznice Zapadnog Nila (VZN) koji je prvi put izolovan i identifikovan 1937. godine, u oblasti Zapadni Nil u Ugandi.
Virus može da zarazi ljude, ptice, komarce, konje i druge sisare.
Osnovni način prenošenja infekcije na ljude i druge životinje je ubod zaraženog komarca. Komarci se zaraze prilikom sisanja krvi zaraženih ptica, koje su rezervoar zaraze (uglavnom gavrani i čavke).
U retkim slučajevima infekcija može da se prenese putem transfuzije zaražene krvi, transplantacijom tkiva i organa i vertikalno sa majke na dete (transplacentarno i tokom dojenja). Virus Zapadnog Nila se ne prenosi među ljudima putem kontakta.
Kod oko 80% inficiranih osoba bolest protiče asimptomatski, a oko 20% zaraženih osoba ima simptome u vidu povišene telesne temperature, glavobolje, mučnine, povraćanja, ponekad se javlja otok limfnih žlezda ili ospa na koži grudi, leđa ili stomaka. Kod <1% inficiranih dolazi do razvoja teške kliničke slike sa znacima upale mozga (encefalitis) ili upale moždanica (meningitis), odnosno neuroinvazivnog oblika bolesti.
Groznica Zapadnog Nila je oboljenje koje ima sezonski karakter, odnosno najviše je zastupljeno u periodu najveće aktivnosti vektora – komaraca. Prvi oboleli se registruju uglavnom u drugoj polovini jula meseca, a najveći broj obolelih osoba se registruje tokom avgusta.
Prevencija infekcije V3N se zasniva na merama za suzbijanje komaraca i na ličnim zaštitnim merama.Najefikasniji način prevencije je sprečavanje uboda komarca. U tu svrhu treba:
- izbegavati izlaganje komarcima u vreme njihove najveće aktivnosti, u sumrak i zoru,
- izbegavati područja sa velikim brojem insekata (šume, močvare i dr.),
- prilikom boravka u prirodi i na otvorenom koristiti sredstva (repelente) koja odbijaju insekte, na otkrivenim delovima tela
- nositi odeću koja pokriva ruke i noge (preporučljivo je da odeća bude komotna, jer komarci mogu da ubadaju kroz pripijenu odeću).
Drugi deo mera prevencije odnosi se na smanjenje / eliminaciju komaraca u zatvorenom i na otvorenom prostoru. Preporučuje se:
- postavljanje zaštitne mreže na prozore i upotreba zaštitnih sredstava (preparata) u vidu tableta, tačnosti i slično.
- na otvorenom, gde se radi, igra ili boravi, isušivanje stajaće vode koja je potrebna za sve faze razvoja komaraca i eliminisanje mesta na koja se sklanjaju komarci (na taj način smanjuje se broj mesta na koja komarci mogu da polože svoja jaja). Najmanje jednom nedeljno treba isprazniti vodu iz posuda za cveće, posuda za hranu i vodu za kućne ljubimce, kanti, buradi, limenki i dr. Ukloniti odbačene gume i druge predmete u kojima može da se nakuplja stajaća voda.
Sistematsko suzbijanje larvi i odraslih formi komaraca je važna mera koju sprovode ovlašćene stručne službe Zavod za javno zdravlje „Timok“ Zaječar.
ZJZ „Timok“ Zaječar,
Centar za prevenciju i kontrolu bolesti
KOMENTARI